Khó khăn với chữ ký số

Chuyện tương tác CA và bằng lòng chứng thư số nước ngoài nối được bộ thông báo và truyền thông cùng các nhà cung cấp dịch vụ ngồi lại tính. Chứng thư số của VNPT chưa được dùng rộng rãi và đang bị nhiều đối thủ cạnh tranh. Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn cho biết hiện kết nối với thương chính sử dụng chứng thư số của VNPT-CA. Một cá nhân A giao tiếp ở ngân hàng này đang dùng chứng thư số Viettel-CA, khi cần đóng thuế cho thương chính, hồ sơ A được gửi đến nhà băng này và không thể chuyển thẳng được đến hải quan vì hệ thống hải quan hiện không thể soát được chứng thư do Viettel-CA cung cấp. Đó là một trong những trở lực để ứng dụng chữ ký số phổ rộng trong các tổ chức hành chính công, doanh nghiệp và người dân, làm đòn bẩy tạo thị trường để các nhà cung cấp dịch vụ phát triển. Hiện đã có 5/6 doanh nghiệp đưa ra dịch vụ và dự định sẽ có 12 doanh nghiệp được cấp phép ở thị trường này. Tuy nhiên, sau gần hai năm khai triển đã biểu hiện phải có cơ chế bảo đảm sự tương tác lẫn nhau cho dịch vụ này. Các nhà cung cấp cho cho rằng khó khăn là hiện chưa có nhiều cơ quan quốc gia cung cấp dịch vụ công điện tử và dùng chữ ký số công cộng. Hiện thời dịch vụ mới chỉ hội tụ vào ngành thuế và thương chính, nhưng hệ thống của hai ngành này lại chưa đồng bộ, khiến các tương tác khó khăn. Trong khi doanh nghiệp thì lo ngại về an toàn bảo mật hay bị mạo. Nhiều nhân tố pháp lý hạn chế như chưa có quy định chữ ký số trong doanh nghiệp tương đương với con dấu hay chữ ký của người đại diện… khiến nhiều doanh nghiệp không mặn mà với dịch vụ này dù họ biết sẽ giúp tiết giảm phí và rút ngắn quy trình cho doanh nghiệp mình. Ông Phùng Huy Tâm, phó giám đốc công nghệ thẻ của nhà cung cấp Nacencomm, tính làng nhàng gói dịch vụ phổ biến nhất hiện giờ có phí duy trì dịch vụ 1 triệu đồng/năm và 500.000 đồng cho thiết bị ký chữ ký số cá nhân (chưa tính những gói dịch vụ cao cấp hơn). Phần lớn doanh nghiệp hiện dùng chữ ký số một lần mỗi tháng để nộp thuế qua mạng là lãng phí. Về phía nhà cung cấp, hoài tiếp thị ban sơ lớn nhưng các dịch vụ công dùng chữ ký số lại còn quá ít cũng là một khó khăn để đầu tư ra thị trường. Năm ngoái Intel đã trở nên nhà đầu tư nước ngoài đầu tiên được hài lòng dùng chữ ký số tại Việt Nam do VeriSign (Mỹ) cấp để khai báo hải quan điện tử. Đây là trường hợp ngoại lệ trước nhất vì các dịch vụ chữ ký số của doanh nghiệp nước ngoài chỉ được công nhận khi nhà cung cấp dịch vụ của họ đã được cấp phép hoạt động trong nước. Để tạo thuận lợi cho nhà đầu tư, Chính phủ đã ưng để Intel hưởng cơ chế đặc biệt trong các giao tiếp đã đăng ký với bộ Tài chính. Trường hợp Intel cho thấy sự bất cập của dịch vụ chữ ký số còn non trẻ ở Việt Nam. Theo ông Đào Đình Khả, trọng điểm chứng nhận chữ ký số quốc gia, thì nhu cầu công nhận chứng thư số nước ngoài có những đặc thù xuất hành từ nhu cầu thực tại như trường hợp Intel. Và có thể các công ty nước ngoài khác cũng sẽ có nhu cầu như Intel. Trong khi các CA Việt Nam hiện bị hạn chế vì chữ ký số của Việt Nam chưa được công nhận trên thị trường quốc tế. Tiêu chuẩn để CA được quốc tế xác nhận là ngoài sự ưng của các tổ chức chứng thư quốc tế, các cam kết nhà nước, còn các đề nghị về nền tảng, trình duyệt tương xứng; chứng thư số cho khách hàng phải được bảo hiểm bởi một công ty bảo hiểm… Các CA công cộng Việt Nam hiện chưa sẵn sàng cho các điều kiện này. Chưa kể những loại chứng thư đặc biệt như codesigning và SSL, khi có nhu cầu người dùng Việt Nam thường sử dụng chứng thư nước ngoài vì nhà cung cấp trong nước chưa có khả năng cung cấp. Ông Cao Đức Độ, trưởng phòng kinh dinh dịch vụ băng rộng và các dịch vụ gia tăng VDC, thì cho rằng phát triển chữ ký số toàn cầu là tất yếu theo lịch trình kết nối với cộng đồng chữ ký số thế giới. Nếu không có lịch trình cụ thể để chữ ký số Việt Nam được công nhận có giá trị quốc tế, sẽ là một khó khăn cho cả nhà cung cấp lẫn doanh nghiệp.